Tahimik si Reigh
habang nakasakay sila ni Maya sa isang pampasaherong jeepney. Nakaupo sila sa
taas na bahagi ng sasakyan dahil hindi na kasya at nagkasiksikan na sa loob.
Mahigpit ang pagkakahawak niya sa bakal sa takot na baka siya ay mahulog. Ito
ang kauna-unahang sumakay siya sa jeepney at sa malas niya ay sa taas pa sila
nito pinasakay ng konduktor.
Ito ang
parusa ng daddy niya
sa kanya. Ang daddy niya ang may ideya na magbakasyon siya sa probinsya kung
saan naninirahan ang kasama niyang si Maya, na anak ng matagal na nilang
katulong. Galing siya sa mayamang pamilya. Sa ayaw niya at sa gusto ay
pinagbakasyon siya ng daddy niya dahil masyado na siyang nagpapakasarap sa
buhay niya sa lungsod. Hindi siya nag-aaral. Hindi siya nagpatuloy sa kanyang
kolehiyo nang grumadweyt siya sa sekondarya. Tamad siyang mag-aral. Nasa
ikatlong baitang na sana siya ngayon sa kolehiyo kung hindi siya tumigil. Para
sa kanya, pag-aaksaya lang ng oras ang pag-aaral. Mas naisin pa niya ang
magliwaliw kasama ang mga kaibigan niya, at iyon ang sa tingin niyang
nagkakaroon ng saysay ang mga oras niya. Sabi nga ng iba, sa isang perpektong
pamilya laging may black sheep, at
siya ‘yon.
Mahigit dalawang
oras na ang byahe nila at kanina pa sumasakit ang puwet ni Reigh sa matigas na
bagay na inuupuan nila. Dagdagan pa sa walang tigil na pag-alog ng sasakyan
dahil sa hindi na sementado ay lubak-lubak pa ang kalsada. Madamo rin ang gilid
nito. Kung ilalarawan sila ng mabuti ay napapadaan sila sa mga malalaking
punong-kahoy. Umakyat ang sasakyan sa mataas na bukid at paliko-likong daan na
tinatawag daw na mini-Baguio. Parang papunta sila sa lugar na hindi man lang
niya alam kung inaabot ng kuryente, ng wifi o ng cable channels.
“Maya,” aniya.
“Ano ‘yon?”
“May cable ba sa
inyo?”
“Alam mo, Reigh,
ni channel two nga pahirapan masagap do’n. Cable pa kaya? Syempre wala.”
paliwanag nito.
Matanda siya ng
tatlong taon kay Maya. Nag-aaral ito at ang kanyang mga magulang ang sumasagot
sa matrikula nito. Matalino kasi ito at napakabait na anak. Madali niya itong
napakisamahan dahil kumportable ito kung
makipag-usap sa kanya. Mabait naman siya rito kaya magkaibigan na rin turingan
nila sa isa’t isa. Ito rin ang dahilan kung bakit ‘Reigh’ lang ang tawag nito
sa kanya na dapat ay ‘sir’.
Tumahimik na lang
ulit si Reigh. Hindi na siya nagtanong ulit dahil baka imbes na siya ang
mambara ay siya pa ang barahin ni Maya. Naalala na lang niya ang huling
pag-uusap nila ng daddy niya…
“Kailangan
ko ba talagang gawin ‘to?” tanong ni Reigh.
“Yes,
son.” simpleng tugon ng kanyang ama.
“Pero
bakit kailangan sa probinsya pa? Eh, kung sa Amerika na lang kaya?” napangiti
siya, nagbabasakali siyang mapapayag niya ang daddy niya.
Nag-isip
ang daddy niya.
“Ano
sa palagay niyo?” tanong niya ulit.
Ngumiti
ang daddy niya. “Hindi.”
Napabuntong-hininga
siya.
“Mag-impaki
kana at iwan ang laptop at cellphone mo.” sabi ng daddy niya bago ininom ang
laman na alak mula sa hawak nitong maliit na kupeta.
“Ano?
Dad, hindi puwede. Nakikiusap ako, don’t kill me.” pagmamakaawa niya.
“Kill
you?”
“Para
mo na rin ako’ng pinatay kapag tinapon mo ako do’n sa Capiz na ‘yon. Maraming
aswang do’n.”
“At
sino naman nagsabi sa’yo na maraming aswang sa Capiz?”
“Ayon
sa sabi-sabi.” sagot niya. “At isa pa, ni wala nga akong kilala do’n.”
“Ano
pang ikinababahala mo? Kasama mo naman si Maya.”
Nahinto siya sa
kanyang iniisip nang biglang may humawak sa balikat niya. Tumigil na ang
sinasakyan nila at maraming bumababa.
“Tara, bumaba ka na.
Nandito na tayo.” anyaya ni Maya sa kanya.
Medyo madilim na
ang paligid. Huling sasakyan na kasi ang inabutan nila kaya talagang aabutin
sila ng takip-silim bago makarating. Sa isang liblib na lugar sa bayan ng
Cuartero sa Capiz ang inuwian nila.
Isa itong lumang
bahay na yari sa kahoy na mukhang itinayo pa noong panahon pa ng mga kastila.
Maliit nga lang. Napaligiran ito ng hindi kataasang bakod na yari sa kawayan.
Medyo malayo ang agwat nito sa ibang bahay. Tahimik at payapa.
Binuksan ni Maya
ang gate at pumasok sila sa loob. Medyo masikip sa loob. Maayos naman tingnan
ang salas kahit maliit. Mayroong radyo na nakapatong sa isang maliit na mesa.
“Alam mo, sa
sobrang tahimik ng lugar niyo, baka mas lalo pa akong tamarin dito.” sabi ni
Reigh.
“Hindi ‘yan.
Maraming puwedeng gawin dito.” sagot naman nito.
“Tulad ng?”
“Tulad ng maligo
sa—”
“Sandali lang.
Tayong dalawa lang ba ang tao rito?” putol niya sa gustong sabihin sana nito
nang mapansin niyang tila wala silang ibang kasama sa bahay.
“Mamaya rin
dadating na sina Lola at ate Pia. Siguro may pinuntahan lang ang mga ‘yon.”
paliwanag naman nito.
Minsan nang
naikwento ni Maya kay Reigh ang tungkol sa ate niya. Kaya hindi na nagtaka si
Reigh kung sino ang ate Pia na binanggit niya. Halata rin naman na gusto
niya iyon makilala.
Pagkatapos ituro
sa kanya ni Maya kung saan ang magiging kwarto niya ay pumasok na siya dito.
Naglalaman ito ng isang maliit na kama, katabi nito ang antigong lalagyan ng
mga damit sa sulok. May bintana din sa gilid nito. Pagod siya sa byahe kaya
gustong-gusto na niya magpahinga.
Habang lumalalim
na ang gabi ay hindi pa rin siya makatulog. Hindi siya sanay sa matigas niyang
hinihigaan. Wala kasi itong malambot na sapin, hindi tulad ng kama niya sa
bahay nila. Wala siyang maririnig kung hindi huni ng mga palaka at iba’t ibang
insekto. Alas noybi y medya na nang tumingin siya sa relong suot niya.
Maagang
bumangon si Reigh at lumabas ng kwarto niya dahil hindi naman siya nakatulog ng
maayos. Hinintay lang niya na sumikat si Haring Araw. Nagtungo siya sa kusina,
kumpleto sa mga gamit mula sa mga plato, baso, kutsara, kawali at iba pa. Ang
lutuan nito ay kailangan gamitan ng panggatong o uling. May isang maliit na
pinto, sa tingin niya ay isa iyong banyo.
“Maya?” tawag niya.
“Ay wala siya,
hijo. Inutusan ko muna na bumili.” sagot ng babaeng matanda.
“Kayo po ba ang
lola niya?”
“Oo,” ngumiti ang
matanda sa kanya. “Ikaw ang sir niya, hindi ba?”
“O-opo. Pero,
Reigh lang po ang gusto kong itawag niya sa akin dahil ako naman po ang may
gusto. Kaibigan na rin kasi ang turing ko sa kanya.” napakamot siya sa ulo,
kahit papano’y nahiya.
Mabait na anak si
Reigh ngunit tamad nga lang.
“Gano’n ba? Alam
mo, mabait na bata ‘yang apo ko na ‘yan.”
“Oo nga po, eh.
Kaya naging malapit kami agad sa isa’t isa.” sabi naman niya. “Sige po, lalabas
po mo na ako. Do’n ko na lang po siya hihintayin sa labas.”
Tumango lang ang
matanda at umalis na siya. Paglabas niya sa bahay ay may nakita siyang duyan na
nakasabit sa punong mangga na gawa sa kariton ng sasakyan.
“Ayos ‘yon, ah.”
natutuwang sabi niya. Nilapitan niya ito at sumakay.
“Maganda ba?” sabi
ng boses babae mula sa kanyang likuran.
Nilingon niya ito.
Isang magandang babae ang kanyang nasilyan. Maganda nga naman talaga ang ate ni
Maya ayon naman sa kwento nito sa kanya dati pa.
“Oo.” Nginitian niya ito. “Ikaw ba ang
nakakatandang kapatid ni Maya? Ako nga pala si Reigh.” Tumayo siya at inilahad
ang kamay para makipag-kamay.
“Ako si Pia.” At
nakipag-kamay ito sa kanya.
Ngumiti siya.
“Madalas kang ikwento sa akin ng kapatid mo.”
“Talaga? Bakit
naman?”
“Ewan ko. Maganda
ka raw kasi, eh. At hindi nga siya nagkamali. Maganda ka nga.”
Napangiti na rin
si Pia. “Si Maya talaga. Sige, maiwan na kita.”
Naiwan si Reigh.
Pumasok si Pia sa loob ng bahay. Pagkalipas ng ilang minuto ay dumating naman
si Maya. May dala itong plastik na hindi naman alam ni Reigh kung ano ang
nilalaman niyon. Suminyas ito sa kanya na papasok muna ito sa bahay at dadalhin
sa lola nito ang dala.
Kaya habang naghihintay
siya na balikan siya ni Maya ay dinama niya muna ang hangin na kung saan
mayroong malinis at presko na nalalanghap niya at dumadampi sa kanyang balat na
nagbibigay ng masarap na pakiramdam. ‘Yan ang hindi niya nadama sa lungsod.
“Mukhang napasarap
yata ang paglanghap mo ng hangin, ah.” buhat naman sa kanyang likuran. Si Maya.
“Cool din pala ng
lugar niyo ‘no. Tahimik.”
“Oo. At sigurado
ako na makakapag-isip ka rito.” sumakay ito sa isa pang duyan.
“Ano naman ang
iisipin ko?”
“Tulad ng kung
bakit kailangan mo ng mag aral, kung bakit hindi mo ako—“ natigilan si Maya.
“Tuloy mo lang.”
sabi ko.
“Wala.”
Tinitigan niya si
Maya.
“Tara na. Pumasok
na tayo. Baka nakahanda na ang almusal.” Naiilang niyang sabi. Tumayo ito at
pumasok sa bahay.
Kinabukasan, hindi
pa sumisikat ang araw ay ginising na siya ni Maya. May pupuntahan daw silang
malayo. Maglalakad lang sila. Ayaw niya sanang sumama dahil gusto pa niyang
matulog ngunit pinilit siya nito hanggang sa pumayag na rin siya. May ipapakita
raw ito sa kanya.
Gubat ang kanilang
dinaanan. May nakakasabay pa silang mga magsasaka, mangangahoy at mga
maangangaso.
Dinala siya ni
Maya sa isang tagong batis. Napakalinaw ng tubig at kitang-kita niya ang mga
isdang nag-uunahan sa paglangoy. Hindi naman napigilan ni Reigh ang mapamura sa
sarili.
“Ang ganda. Walang
ganito sa lungsod.”
“Sabi sa’yo, eh.”
Sa sobrang tuwa ni
Reigh ay nilaro niya ng kanyang kamay ang tubig. Umupo siya sa may batuhan at
nilublob ang mga paa niya sa tubig at binasa si Maya. Naghabulan sila habang
unti-unti na silang nababasa pareho. Naglakad sila sa batong dinadaluyan ng
malinis na tubig. Nang biglang madulas si Maya.
“Oy!” buti na lang
nasalo siya agad ni Reigh. “Mag ingat ka, Maya.”
Agad namang
bumitiw si Maya dahil sa sitwasyon nilang dalawa. Napahiya siya. Nang makabawi
ay nagsalita ito.
“Reigh,” tumingin
lang ito sa kanya, “sana pagbalik mo sa lungsod magkaroon ka na ng interes
mag-aral.”
Nagulat siya sa
sinabi ni Maya. Tapat ang loob nito sa sinabi. May concern. Hindi ito katulad
no’ng una nitong sabihin habang nasa duyan silang dalawa.
“Paano kung
ayoko?”
“Ewan. Siguro,
baka mamatay na ang papa mo sa sama ng loob.”
“Mamatay? Grabe
naman.”
Tumayo si Maya at
iniwan siya.
Lumipas ang ilang
araw, hindi siya kinikibo ni Maya. Hindi siya nito kinakausap. Ni tingin wala.
Nakita niya itong lumabas ng bahay at naglakad. Sinundan niya ito. Papunta na
naman ito sa batis.
“Reigh.” biglang
tawag nito sa kanya. Alam na pala nitong sinusundan niya ito kanina pa. “Bakit
mo ba ako sinusundan?”
“B-bakit? Ikaw
lang ba puwedeng pumunta dito?”
“Hindi.”
“Hindi naman pala,
eh. So puwede rin ako dito.” ngumiti si Reigh at nang-asar pa. Umalis si Maya
at iniwan naman siya.
“Sandali lang.”
hinawakan niya ito sa kamay. “Galit ka ba sa akin, Maya?”
“Nakakainis ka
kasi, eh.” parang gusto na nitong umiyak.
“Bakit naman?”
“Pakiramdam ko
kasi parang nahuhulog na ako sa’yo.” prangka nito.
Nagulat siya. Si
Maya may gusto sa kanya? Hindi niya gustong maniwala, marahil ay nagbibiro lang
ito sa kanya. “Totoo ba ‘yon?”
“Malamang. Kaya
nga lumalayo ako di ba? Para hindi na lumala.” At tuluyan na siya nitong
iniwan.
Siya naman ay
parang tangang nakatayo na nanatiling nakatayo habang lumalayo ang kausap.
Sa daming araw na
lumipas wala siyang ibang ginawa kundi tingnan si lang si Maya. Hindi pa rin
siya makapaniwala. Parang panaginip lang lahat.
“Hi,” bati ni
Reigh kay Pia sabay akbay dito. Habang nakasakay ito sa duyan.
“H-hi.”
“Puwede ba kitang
ligawan?”
“A-ano?” gulat na
tanong ni Pia.
“Oo o hindi?”
seryosong wika niya. Unang kita pa lang niya rito ay gusto na niya itong
ligawan kaya lang natatakot siya. Pero ngayon ay naglakas loob na rin siya para
rito.
“Oo.” ngumiti si
Pia. “Ang totoo niyan, crush din naman kita.”
Nagulat sila nang
biglang may tumikhim. Nasa pinto na pala ng bahay si Maya. Masakit ang loob na
nakatingin sa kanila.
“O, Maya, nandyan
ka pala.” Puna lang ni Reigh.
“Ngayon wala na.”
umalis ito kasabay ng pagpunas ng mga luha nito.
Inalis niya ang
pagkaka-akbay kay Pia. “Sandali lang, ha. Babalik ako. Kakausapin ko muna
siya.” At hinabol niya si Maya.
“Maya, sandali!”
“Ano? Aasarin mo
ako?”
“Pasensya na.”
na-guilty siya sa ginawa niya.
“Wag mong pag-trip-an
ang ate ko.”
“Hindi ko naman
siya pinagti-trip-an, a?”
“Sus! Hindi raw.
Kilala kita.”
“Kilala rin kita,
hindi ka agad nagmamahal. Bakit mo ako minahal?”
“Wala ka na do’n.”
“Hindi puwedeng
wala. E, ako ‘yong mahal mo, e.”
“Ewan ko sa’yo.”
Simula no’ng
usapan na ‘yon hindi na niya tinuloy ang panliligaw kay Pia. Kinausap niya ito
ng maayos at naintindihan naman nito ang sinabi niya. Paghanga lang naman pala
ang naramdaman niya kay Pia. Hindi pagmamahal. Dahil mayroon ng mahal ang puso
niya?
Nakita niya si
Maya na umiiyak. Kakababa lang nito ng selpon nito.
“Ayos ka lang?”
tanong niya.
“Oo naman.”
ngumiti ito.
“Wag ka na umiyak.
Ngiti na.” pinunasan niya ang luha nito.
“Bakit?”
“Ano’ng bakit?”
“Bakit hindi mo na
ako binabara?”
“Simula kasi nang
ma-realize kong may puso ka rin pala, na-guilty ako sa mga pambabara ko sa’yo
noon. Sorry, ha?”
“Sus! Sanay na ako
sa’yo sir. Kung hindi naman dahil
do’n hindi tayo naging magkaibigan, e.” napangiti si Maya.
“Sir? ‘Wag nga sir. Sinabi ko namang
Reigh na lang, di ba?”
“Sana, Reigh,
pagbalik mo, mag aral ka na.”
“Opo.”
“A-ano?”
“Opo.” ngumiti si
Reigh.
“Mag-aaral ka na?”
“Unli? Oo nga.”
ngumiti ulit ito. “Kulit mo naman, e.”
Dumating ang araw
na kailangan na nilang umuwi sa lungsod. Tapos ng mag-impaki si Reigh ng mga
gamit niya. Pero si Maya ay nasa kusina lang. Maraming ginagawa.
“Maya, bakit hindi
ka pa nag-impaki?” tanong niya.
“Hindi ko na
kailangan umalis.” malungkot nitong sabi.
“Pero, di ba
kasama kita pabalik?” nagtataka siya.
“Hindi na, Reigh.”
Biglang nalungkot
si Reigh. Hindi niya alam kung bakit, pero pumasok na lang sa isip niya na
parang huwag na rin siguro siya umalis ng hindi ito kasama.
“Iiwan mo ako?” si
Reigh.
“Patawarin mo ako.”
“Akala ko ba,
mahal mo ako?”
“Akala ko rin.
Pero hindi kita mahal.”
Nagulat siya sa
sinabi ni Maya. Gusto niyang magalit at magtampo. Masakit ‘yon pakinggan.
Parang piniga ang puso niya.
“Hindi? Sige,
bahala ka. Maiwan ka dito.” Matigas na sabi niya, at kinuha ang bag na laman ng
mga damit niya.
Palabas na siya sa
pinto ng bahay nang lingunin niya si Maya.
“Mahal pa naman
kita.” at tuluyan na itong umalis. Mabigat ang dala, ang sakit sa puso.
Bumalik siya sa
lungsod. Nakalimutan niya ang mga masasayang araw niya sa probinsya. Malungkot
at matamlay ang pakiramdam niya. Habang binabalik naman ng katulong ang mga
damit niya sa lalagyan ng mga gamit, may nakita itong sulat sa loob ng bag.
“Sir, para yata
‘to sa inyo.” sabi ng yaya nila, na ina ni Maya. Alam na rin nito ang hindi
pagsunod ni Maya kay Reigh sa pagbalik.
Reigh,
Sana
hindi ko na lang sinabi na may gusto ako sa’yo. Sana hindi na lang ako
nagtapat. Sana pinigilan ko na lang ang sarili ko.
Kung
magagalit ka man, siguro kasalanan ko na ‘yon. Hindi na ako pinabalik ng papa
mo dahil nagsumbong si Ate Pia na may gusto ako sa’yo. At hindi tayo bagay. Tama
si Sir, e. Langit ka, lupa ako.
Naaalala
mo ‘yong araw na nakita mo akong umiiyak? ‘Yon ‘yong araw na pinalayo ako sa’yo
ni Sir. Sir Reigh, mahal naman kita, e. Kaso bawal ‘yon, mali ‘yon, hindi
puwede. Sorry.
Isa
lang ang hiling ko, mag-aral ka. Sapat na ‘yon.
Maya
Alam niya sa
sarili niya na mahal niya rin si Maya. Alam niya na inaasar niya ito kasi ang
cute itong ma-pikon. Alam niyang niligawan niya si Pia para magselos si Maya.
Alam niya lahat, pero hindi lang niya inaamin.
Dumating ang
pasukan at pumasok na nga siya. Nagsikap, at nag-aral siya ng mabuti hanggang sa nakapagtapos na
siya. Ikinatuwa naman iyon ng kanyang ama.
“Congrats, anak.
Sa wakas nakatapos ka na rin.”
Dahil para kay
Maya ang lahat ng ‘to. Sabi
niya sa kanyang sarili.
Siya si Reigh
Macabasbas. Nagtapos ng kursong Business Administration. Komplikado na ang
buhay niya ngayon. Kung dati gigising lang siya para masabing nagising nga
siya, ngayon hindi na. Gumigising siya para kay Maya.
Ang MAIKLING KWENTO na ito ay isang lahok sa ika-apat na
